ΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΓΩΓΩΝ ΚΑΙ Η «ΦΙΜΩΣΗ» ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ;

Η επικαιρότητα είναι σημαντική. Εξίσου σημαντική όμως είναι αυτή η «βιομηχανία» αγωγών που έχει στηθεί , χρόνια τώρα, εναντίον των δημοσιογράφων, με μοναδικό στόχο να φιμωθούν τα ΜΜΕ. Η Ελευθερία του Λόγου των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης καταπατείται συχνά πυκνά από αγωγές που κατατίθενται εναντίον τους και με τις οποίες οι θιγόμενοι -από δημοσιεύματα- απαιτούν εξοντωτικά χρηματικά ποσά.
Είναι πραγματικότητα, ότι το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος δεν τολμά να «αγγίξει» αυτή την υπόθεση. Ίσως, επειδή βολέψει κάποιους να χρησιμοποιούν κατά το δοκούν τις αγωγές και να περιορίζουν τη δυνατότητα της ελεύθερης έκφρασης τωω δημοσιογράφων. Ιδίως στην Περιφέρεια.
Όμως, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΛΑΟΣ (Πρόεδρος του ΛΑΟΣ είναι ο σ δημοσιογράφος Γιώργος Καρατζαφέρης) κατέθεσαν τροπολογία με στόχο να σταματήσει η «Βιομηχανία αγωγών κατά του Τύπου». Μία τροπολογία που αφορούσε το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις».
Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ: Σκοπός των ειδικών προβλέψεων που υφίστανται στο νόμο σε σχέση με τη διαδικασία που ακολουθείται στα Ελληνικά Δικαστήρια για την εκδίκαση των «διαφορών που αφορούν σε προσβολές από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές» (681 Δ ΚΠολΔ) είναι η σύντομη κατά το δυνατόν διεκπεραίωσή τους, ώστε αφενός να ικανοποιείται το αίσθημα της κοινής γνώμης που έχει δικαίωμα να πληροφορείται γρήγορα την εξέλιξη της δικαστικής διαδικασίας που ανοίγεται εις βάρος του Μέσου Μαζικής Ενημέρωσης, αφετέρου το δικαίωμα του θιγομένου να ικανοποιηθεί ηθικά (και υλικά) για την γενόμενη δημόσια προσβολή του, άπαξ και αυτή αποδειχθεί.Παράλληλα με το άρθρο μόνο του Ν. 1178/81 και το δεύτερο εδάφιο της παρ.10 του άρθρου 4 του Ν. 2243/1994 έχει καθιερωθεί και ελάχιστο όριο αποζημιώσεως για την προσβολή από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές που ορίζεται στο ποσό των 30.000 ευρώ για εφημερίδες Αθηνών και Θεσσαλονίκης καθώς και 300.000 ευρώ για τηλεοπτικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας, με τις ειδικότερες προβλέψεις που ορίζουν οι ανωτέρω νόμοι.Όμως η εκτεταμένη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, όπως σήμερα ισχύουν, έχει οδηγήσει σε βιομηχανία αγωγών σε βάρος του τύπου, ενώ δεν υποβάλλονται οι αντίστοιχες εγκλήσεις, προκειμένου οι ενάγοντες να εκμεταλλεύονται την αποδεικτική διαδικασία ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων που προσιδιάζει σε δίκες αστικού χαρακτήρα, η οποία έχει περιορισμένη προφορικότητα, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται σωρηδόν καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος του τύπου.Στο γεγονός αυτό έχει συνηγορήσει και η αυστηρή ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 361 επ. ΠΚ και κατ΄ αποτέλεσμα οι ρυθμίσεις αυτές έχουν οδηγήσει σε ουσιαστικό περιορισμό της ελευθερίας εκφράσεως του τύπου.Σκοπός των διατάξεων που προστίθενται με την προτεινόμενη τροπολογία είναι να τεθεί φραγμός στην συζήτηση αγωγών προσβολών προσωπικότητας δια του τύπου, αν προηγουμένως δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση από το αρμόδιο ποινικό Δικαστήριο.Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ενδελεχής διερεύνηση της υπόθεσης από το κατεξοχήν αρμόδιο ποινικό Δικαστήριο και μάλιστα τελεσιδίκως, εκεί όπου η προφορική διαδικασία και η εφαρμογή της αρχής της ηθικής απόδειξης μάλλον αρμόζουν για την κρίση των υποθέσεων αυτών που φέρουν κατ΄ εξοχήν ποινικό χαρακτήρα.Ταυτόχρονα, με την προσθήκη αυτή, δεν καταργείται το δικαίωμα στην ταχεία αστική αποζημίωση αφού ούτως ή άλλως, η ποινική διαδικασία θα πρέπει να έχει περατωθεί δια της εκδόσεως αμετακλήτου αποφάσεως εντός 3,5 ετών από την τέλεση της πράξης, με την παρέλευση των οποίων το ποινικό αδίκημα παραγράφεται.Εξάλλου, με το άρθρο μόνο του Νόμου 1178/1981 (παρ. 2), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα: «2. Η κατά το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης του αδικηθέντος από κάποια από τις προβλεπόμενες στην προηγούμενη παράγραφο πράξεις ορίζεται, εφόσον αυτές τελέσθηκαν δια του Τύπου, κατά την κρίση του δικαστή, όχι κατώτερη των δέκα εκατομμυρίων (10.000 000) δραχμών για τις Ημερήσιες Εφημερίδες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, καθώς και για τα περιοδικά που κυκλοφορούν μέσω των Πρακτορείων Εφημερίδων και των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) δραχμών για τις άλλες εφημερίδες ή περιοδικά, εκτός αν ζητήθηκε από τον ενάγοντα μικρότερο ποσό και αυτό ανεξάρτητα από την απαίτηση προς αποζημίωση για περιουσιακή ζημία», προβλέπεται η «κλιμακωτή» ευθύνη για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης για τον αδικηθέντα από το Μέσο (932 ΑΚ), ενώ με το δεύτερο εδάφιο της παρ.10 του άρθρου 4 του Ν. 2243/1994 ορίζεται «...όχι κατώτερη των 100.000.000 δραχμών προκειμένου για σταθμούς εθνικής εμβέλειας και 30.000.000 δραχμές προκειμένου για σταθμούς τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας.Τα ποσά αυτά προκειμένου για ραδιοφωνικούς σταθμούς με δικτύωση σε περισσότερους νομούς, καθορίζονται σε 50.000.000 δραχμές και προκειμένου για ραδιοφωνικούς σταθμούς που δεν διαθέτουν δικτύωση, σε 20.000.000 δραχμές».Η δεύτερη προτεινόμενη διάταξη αποσκοπεί λοιπόν στην κατάργηση του ελάχιστου ορίου αποζημιώσεως και στην πλήρη δυνατότητα του Δικαστή να αξιολογήσει in concreto την κάθε περίπτωση και να ορίσει την κατά την κρίση του προσήκουσα χρηματική ικανοποίηση.Εν όψει δε του ότι έχει νομολογηθεί ότι στις περιπτώσεις αυτές τυγχάνει εφαρμογής η αρχή της αναλογικότητας, παρίσταται ανάγκη εναρμονίσεως της νομοθετικής ρυθμίσεως διά της καταργήσεως των κατωτάτων αποζημιωτικών ορίων για τις αγωγές που εκδικάζονται με την διαδικασία του άρθρου 681 Δ Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και αφορούν σε προσβολή προσωπικότητας από δημοσιεύματα ή ραδιοτηλεοπτική εκπομπή.
Η ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ

'Αρθρο 1 1) Στην παρ.2 του άρθρου 681 Δ του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, καταργείται το εδ.β. 2) Στο τέλος της παρ.4 του άρθρου 681 Δ του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται εδάφιο ζ΄ ως ακολούθως: «Κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση της αγωγής, εφόσον δεν έχει εκδοθεί σχετική τελεσίδικη δικαστική απόφαση του αρμοδίου ποινικού δικαστηρίου που αποφαίνεται επί της ουσίας της εν λόγω προσβολής.» '
Αρθρο 2 Καταργούνται η παράγραφος 2 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/1981 «Περί αστικής ευθύνης του τύπου και άλλων τινών διατάξεων», το δεύτερο εδάφιο της παρ.10 του άρθρου 4 του Ν. 2243/1994 και η παρ.5 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/81.