της Καζαντζόγλου – Αθανασοπούλου Παρθενίας (Μέλος της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης Νότιας Κυνουρίας)
Όταν μιλάμε για Τουρισμό, όλοι σκεφτόμαστε τον ήλιο και τη θάλασσα, θεωρούμε επίσης, ότι κάποιοι θέλουν να δουν τα αξιοθέατα μιας περιοχής, να επισκεφθούν κάποιους αρχαιολογικούς χώρους, κάποια μουσεία που είναι εκεί.Με αυτήν την έννοια βλέπαμε τον εξωτερικό τουρισμό μέχρι σήμερα, αλλά ο εσωτερικός τουρισμός προσανατολίστηκε κυρίως στη θάλασσα, στον ήλιο, στο καλό φαγητό, συνδυασμένος με αυθαίρετη δόμηση εξοχικών κατοικιών και με καταστροφή και μόλυνση του περιβάλλοντος.
Σήμερα, η μορφή αυτή του Τουρισμού σαν μοντέλου ανάπτυξης, έχει ξεπεραστεί πια και πρέπει να ...
βρεθούν εναλλακτικές λύσεις για να είναι βιώσιμος.Βιώσιμος λοιπόν θα είναι, εφ΄όσον κατορθώσουμε να έχουμε όλο τον χρόνο επισκέπτες τέτοιους, ώστε, να αφήνουν χρήματα στο τόπο μας .
Οπωσδήποτε θα βλέπουν τα αξιοθέατα και τα αρχαία μας ,θα απολαμβάνουν τον ήλιο και τη θάλασσά μας, θα τρώνε τα φρούτα και τις σπεσιαλιτέ μας, αλλά θα γνωρίζουν και θα βιώνουν κάτι και από τον τόπο μας.
Δηλαδή, θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε ένα άλλο είδος τουρισμού , που να περιλαμβάνει όλα τα πιο πάνω στοιχεία, αλλά και συμμετοχή του τουρίστα επισκέπτη με δραστηριοποίησή του, στον τόπο που θα επιλέξει να επισκεφθεί. Ένα τέτοιο είδος είναι και ο Τουρισμός Υπαίθρου.
Τι εννοούμε αλήθεια όταν λέμε Τουρισμός Υπαίθρου?
Είναι οι ήπιες εναλλακτικές μορφές τουριστικής ανάπτυξης και πολυδραστηριότητας στον αγροτικό χώρο, με στόχο, ο τουρίστας επισκέπτης να γνωρίσει τον τόπο, τα πολιτισμικά στοιχεία του, τις αγροτικές ασχολίες του, τα τοπικά προϊόντα του, να έρθει σε επαφή με τη φύση και με τις διάφορες δραστηριότητες στην ύπαιθρο, να μπορεί να συμμετέχει σε αυτές, να ψυχαγωγηθεί, να χαρεί με την περιήγηση, να γνωρίσει, να ανακαλύψει, να πληροφορηθεί, να κινητοποιήσει τις παραγωγικές, πολιτιστικές και αναπτυξιακές δυνάμεις του τόπου αυτού.
Είναι δηλαδή, μία ειδική μορφή τουρισμού σύνθετη, με ευρύ φάσμα τουριστικών δραστηριοτήτων, που πραγματοποιούνται και αναπτύσσονται κυρίως στις ορεινές περιοχές, κατά τη χαμηλή τουριστική περίοδο.
Σ΄αυτό το είδος τουρισμού , συμμετείχαν μέχρι σήμερα, άτομα νεαρής ηλικίας με χαμηλό εισόδημα, όμως σιγά – σιγά προστίθενται και άτομα με μεγαλύτερη ηλικία και περισσότερα εισοδήματα, που αναζητούν διέξοδο στο άγχος, τη μονοτονία , το στρές, την καθημερινότητά της ζωής τους στην πόλη.
Ο Τουρισμός υπαίθρου έχει πολλές μορφές όπως:
-Αγροτοτουρισμός
-Οικοτουρισμός
-Τουρισμός Περιπέτειας
-Χιονοδρομικός
-Πολιτιστικός
-Θρησκευτικός
-Αθλητικός
- Ιαματικός
Μέχρι σήμερα με μακριά παράδοση στον κόσμο, ήταν μόνο ο Τουρισμός Περιπέτειας και αφορούσε Ορειβατικό και Χιονοδρομικό τουρισμό. Οι υπόλοιπες μορφές άρχισαν να αναπτύσσονται αργά στον κόσμο και εύκολα, αφού δεν έχουν ανάγκη από έργα υποδομής μεγάλης κλίμακας. Και τούτο διότι, το ίδιο το φυσικό περιβάλλον και οι προσφερόμενες δυνατότητές του, αρκούσαν για να αναπτυχθούν.
Ας δούμε τι περιλαμβάνει κάθε μία μορφή τουρισμού.
Αγροτουρισμός
Για την Ευρώπη είναι μία μορφή τουρισμού, η οποία συνδυάζει τη διαμονή του επισκέπτη σε μία αγροτική φάρμα, με τη συμμετοχή του στις αγροτικές εργασίες (γεωργικές και κτηνοτροφικές) σε αυτήν.
Για την Ελλάδα, επειδή τα αγροκτήματα ή οι αγροτικές φάρμες αυτής της μορφής δεν υπάρχουν, ή υπάρχουν πολύ λίγες, ο αγροτουρισμός συνδέθηκε με τη διαμονή του επισκέπτη σε κάποιο ξενώνα μέσα στον αγροτικό οικισμό, συνδυάζοντας τη συμμετοχή του σε κοινότητα, δηλαδή ζωή σε παρέα, επαφή με τους γείτονες κ.λ.π. , στην καθημερινή ζωή και στον παραδοσιακό πολεοδομικό χώρο της κοινότητας όπως την πλατεία, την εκκλησία, το καφενείο, ή την ταβέρνα της περιοχής. Γνωρίζει την τοπική γαστρονομία, τα τοπικά ήθη και έθιμα, ανακαλύπτει τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής και παίρνει μέρος σε δραστηριότητες της υπαίθρου πεζοπορώντας ή συμμετέχοντας σε δράσεις περιπέτειας κ.λ.π.
Οικοτουρισμός
Η μορφή του Τουρισμού αυτού βασίζεται και αναπτύσσεται σε περιοχές με αξιόλογο φυσικό περιβάλλον, με οικοσυστήματα που έχουν πλούσια βιοποικιλότητα, με ιδιαίτερα μνημεία της φύσης, γενικά σε προστατευόμενες και ιδιαιτέρου φυσικού κάλους.
Συμβάλλει στην ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση της περιοχής που αναπτύσσεται, διαμορφώνοντας, παρεμβαίνοντας και εκπαιδεύοντας τους τοπικούς φορείς, τους επιχειρηματίες και τους επισκέπτες , με σκοπό τη διατήρηση της υψηλής οικολογικής ποιότητος της περιοχής.
Γενικώς ο Οικοτουρισμός είναι μία δραστηριότης, φιλική προς το περιβάλλον, με οικοτουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή σε μικρές ομάδες, είναι ευαισθητοποιημένοι και αποφεύγουν όσο το δυνατόν προκλήσεις επιπτώσεων με τη στάση τους στη βιοποικιλότητα του χώρου.
Πρέπει να σχεδιάζεται το είδος αυτού του τουρισμού με πολύ μεγάλη προσοχή, να υπάρχει έντονος παρεμβατισμός με κατάλληλη γνώση από τους τοπικούς φορείς διαχείρισης, ώστε να συμβάλλει στην ανάδειξη και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Όλες οι παρεμβάσεις πρέπει να είναι φιλικές προς το περιβάλλον με ελάχιστες έως καθόλου επιπτώσεις.
Τουρισμός Περιπέτειας
Ο Τουρισμός περιπέτειας είναι το είδος του εναλλακτικού τουρισμού, κατά τον οποίο υπάρχει το απροσδόκητο, το άγνωστο, η έκπληξη, η περιπέτεια και στηρίζεται στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του φυσικού περιβάλλοντος όπου πραγματοποιούνται. Είναι ιδανική επιλογή γι΄αυτούς που ζουν έντονα.
Κυρίως νέοι άνθρωποι είναι αυτοί που αναζητούν τέτοιου είδους ευχαρίστηση κατά τις διακοπές τους, γιατί συνδυάζει την άθληση και τη φυσική κατάσταση του τουρίστα επισκέπτη.
Περιλαμβάνει: Περιπλανήσεις σε άγνωστες περιοχές , κωπηλασία σε ορμητικούς ποταμούς, πτήσεις με αλεξίπτωτο πλαγιάς, αναρριχήσεις σε βράχους, πεζοπορία σε μονοπάτια και διαδρομές στο βουνό, σε όχθες και σε ορισμένα σημεία μέσα στα ποτάμια, διάσχιση φαραγγιών, ποδηλασία και οδήγηση με 4χ4 σε δασικές διαδρομές, ιππασία με εκπαιδευμένα άλογα σε προκαθορισμένες δασικές διαδρομές, πάντα κάτω από την καθοδήγηση πεπειραμένων οδηγών. Καταδύσεις, υποβρύχιες εξερευνήσεις, πλεύση με τη βοήθεια του ανέμου πάνω σε σανίδα είναι επίσης δραστηριότητες του είδους του τουρισμού αυτού.
Γενικώς είναι αφορμή να νοιώσει κάποιος έντονες συγκινήσεις , με μοναδικές εμπειρίες για να ξεπεράσει τον εαυτό του.
Είναι μία μορφή τουρισμού χειμερινού που απαιτεί σε μία περιοχή φυσικούς πόρους έναν ή περισσότερους ή συνδυασμό αυτών όπως: ορεινές εκτάσεις, φαράγγια, ποταμούς σπήλαια ,βραχώδεις όγκους κ.λ.π. .
Χιονοδρομικός Τουρισμός
Είναι ορεινός χειμερινός τουρισμός, που γίνεται σε περιοχές όπου μπορεί να γίνει χιονοδρομία. Απαιτεί υψόμετρο, ποσότητα, ποιότητα και περίοδο χιονόπτωσης και ανάλογη μορφολογία του εδάφους.
Πολιτιστικός Τουρισμός
Είναι μία σημαντική εναλλακτική μορφή τουρισμού. Είναι τουρισμός κατά τον οποίο, ο τουρίστας επισκέπτης συμμετέχει σε πολιτιστικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες ή εμπειρίες, που αναφέρονται στην πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου και αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα του ταξιδιού του.
Είναι η μορφή τουρισμού, όπου ο επισκέπτης έχει κίνητρο πολιτιστικό, περιλαμβάνει εκπαιδευτικές περιηγήσεις, θεατρικές παραστάσεις, προσκυνήματα, επισκέψεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία , φεστιβάλ, μελέτη του λαϊκού πολιτισμού, της τέχνης και του φυσικού περιβάλλοντος.
Κατά τον Πολιτιστικό τουρισμό ο επισκέπτης έρχεται, γιατί θα θέλει να εκτιμήσει και να κατανοήσει την ιστορία του τόπου, την αρχαιολογία του, το λαό του , τον τρόπο ζωής του, την αρχιτεκτονική του, τις τέχνες του, την εξέλιξή του, τις εκδηλώσεις και τα φεστιβάλ του, το φαγητό και το κρασί του, τα προϊόντα που παράγει, τη μορφολογία και τη φυσική ομορφιά του, την κοινωνική του δομή, κ.λ.π. .
Θρησκευτικός Τουρισμός
Είναι ο τουρισμός, κατά τον οποίο ο επισκέπτης, θα θέλει να γνωρίσει θρησκευτικούς τόπους λατρείας, ναούς και μοναστήρια, μνημεία της ελληνικής ορθοδοξίας ή άλλης θρησκείας. Να θαυμάσει τα βυζαντινά μνημεία, τις εικόνες, τα ψηφιδωτά, γενικά την τέχνη με την οποία υλοποιείται η ευλάβεια των ανθρώπων προς το θείο, όποια θρησκεία κι αν έχει. Να παρακολουθήσει και να συμμετάσχει σε ιερές τελετουργίες, να μάθει τα ήθη και τα έθιμα κατά τη λατρεία, των κατοίκων της περιοχής.
Αθλητικός Τουρισμός
Ο Αθλητικός τουρισμός είναι, όλες οι μορφές ανάμιξης, είτε ενεργητικής, είτε παθητικής σε αθλητικές δραστηριότητες. Η συμμετοχή των επισκεπτών είναι είτε οργανωμένη σε ομάδες, είτε είναι τυχαία, είτε γίνεται για επαγγελματικούς λόγους , είτε όχι.
Είναι μία μορφή τουρισμού ειδική, κατά τον οποίο, η άθληση του επισκέπτη παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Δεν είναι μόνο η επίσκεψη σε διάφορες μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, αλλά και η συμμετοχή του ιδίου, σε κάποιες αθλητικές ενασχολήσεις όπως: αεροπτερισμός, πίστες μότο- κρος, ορειβασία, πεζοπορία, αναρρίχηση, ποδηλασία, καγιάκ, ράφτινκ, κανό, κατάδυση, ταχύπλοο, ιστοσανίδα κ.α.
Ιαματικός Τουρισμός
Η Ελλάδα είναι γεμάτη ομορφιές, με μεγάλο φυσικό πλούτο, με μοναδικά φυσικά τοπία, έχει επίσης προικιστεί και με ιδιαιτερότητες, όπως πηγές με ιαματικά νερά, θαλάσσια κέντρα ίασης, φυσικά τοπία για ψυχοθεραπεία και πηλό για τη θεραπεία σώματος.
Οι επισκέπτες συμμετέχουν, χρησιμοποιώντας τον ιαματικό φυσικό πόρο, με κύριο στόχο την πρόληψη ή τη διατήρηση και την αποκατάσταση της σωματικής και ψυχικής υγείας τους.
Οι πιο πάνω αναφερόμενες μορφές Τουρισμού, μπορεί να συνυπάρχουν. Δηλαδή ένας επισκέπτης συγχρόνως να απολαμβάνει δύο και περισσότερα είδη εναλλακτικού τουρισμού συγχρόνως.
Εάν με σύνεση και προγραμματισμό, με σωστές μελέτες , με τη σκέψη της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων της περιοχής δράσουμε, θα έχουμε άριστα αποτελέσματα, έτσι ώστε το τουριστικό προϊόν που μπορούμε να πουλήσουμε, να διαρκεί όλο το χρόνο, να είναι υψηλού επιπέδου και να μας αποφέρει οικονομικά υψηλά αποτελέσματα, αφού αυτού του είδους ο τουρισμός θα προσελκύει, κυρίως υψηλούς οικονομικά επισκέπτες.
Πρέπει από τώρα να αρχίσουμε να βάλουμε τις βάσεις , πάνω στις οποίες θα χτίσουμε το τουριστικό μέλλον του τόπου μας. Να προχωρήσουμε ξεκινώντας με τη δημιουργία των υποδομών που χρειάζονται, αφού δούμε κατ΄αρχάς, ποιά μοντέλα τουρισμού της Υπαίθρου κάνουν για τη δική μας περιοχή και αφού καταλήξουμε, τι είδους τουρισμό προτιμάμε: Των 15 ημερών του καλοκαιριού με το μαζικό τουρισμό, που καταστρέφει τα πάντα στο διάβα του από το δε βαριέσαι΄? ή τον ποιοτικό και διαχρονικό τουρισμό με αξιοποίηση του φυσικού ανυπέρβλητου κάλους της περιοχής μας και την πολιτιστική και αρχαιότατη κληρονομιά που φέρουμε στους ώμους μας σαν Ελλάδα?
