Μία άκρως λεπτομερή, μελετημένη και τεκμηριωμένη εισήγηση για τη διαχείριση του «λιγνιτικού πόρου» έκανε χθες, στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου ο Περιφερειακός Σύμβουλος Αρκαδίας και Ειδικός Εισηγητής, Παναγιώτη Βαλασόπουλος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ
«Το λιγνιτικό τέλος, γνωστό και ως «λιγνιτόσημο» πριν τον «Καλλικράτη» διαχειριζόταν κατά 50% η Νομαρχία και κατά 50% οι ΟΤΑ Νομών.
Η σύσταση από τις 28 Απριλίου 2011 του «Δικτύου Ενεργειακών Δήμων» με την συμμετοχή των Δήμων Αμύνταιου, Εορδαίας, Κοζάνης, Μεγαλόπολης και Φλώρινας είχε σκοπό να διεκδικήσει υπέρ των ενεργειακών Δήμων την κυριότητα να διαχειρίζονται αυτοί το τέλος για την χρήση του λιγνίτη. Οι ενεργειακοί Δήμοι επιχείρησαν έτσι να δημιουργήσουν ένα κοινό μέτωπο για να ανταλλάσσουν απόψεις αλλά και να μεταφέρουν προς την ΔΕΗ ΑΕ και την εκάστοτε κυβέρνηση τον καλύτερο δυνατό τρόπο εκμετάλλευσης αλλά και απορρόφησης του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης , ενός πόρου που μη ξεχνάμε δίνεται από το κράτος για την υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής αλλά και ενίσχυσης της περιβαλλοντικής προστασίας.
Με τα υπάρχοντα δεδομένα όχι μόνο δεν γίνεται αυτό αλλά το Υπουργείο κωφεύει σε βασικά προβλήματα αλλά και δείχνει να μη θέλει να εφαρμοστούν βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν τον Καλλικράτη.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν μας :
-πως το 0,4 % επί του τζίρου της ΔΕΗ που δίνει στους ενεργειακούς Δήμους για έργα υποδομής , ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος είναι τα λιγότερα ακόμα και σε σχέση με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που το ανταποδοτικό τέλος φτάνει στο 3%
-η ειδική εισφορά των πετρελαιοειδών προϊόντων, κατά τον εκτελωνισμό των προϊόντων αυτών ορίστηκε σε ποσοστό 1,2% της αξίας τους και αποδίδεται στους δήμους που λειτουργούν διυλιστήρια το 15% του ποσού για την απευθείας από αυτούς διαχείρισή του. Και μάλιστα χωρίς στις περιοχές αυτές να υπάρχει το ποσοστό περιβαλλοντικής επιβάρυνσης όπως εκεί που υπάρχει ο λιγνίτης
Ακόμα:
1. Το ποσό του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης προέρχεται από το Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών Παραγωγής Ηλεκτρικού Ρεύματος, δηλαδή από τις περιοχές των ενεργειακών δήμων (άρθρο 20 του Ν. 2446/1996 και το άρθρο 1 της Υπουργικής Απόφασης).
2. Η αξιοποίηση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης γίνεται μέσω Ειδικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΕΑΠ) που έχουν στόχο τη στήριξη των περιοχών αυτών με πρόσθετα έργα, λόγω των μεγάλων, σοβαρών και ειδικής βαρύτητας συνεπειών που υφίστανται από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ , δηλαδή με έργα που εξασφαλίζουν την προοπτική της συντήρησης του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής των πολιτών (άρθρο 4 της Υπουργικής Απόφασης).
3. Κύρια προτεραιότητα του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης πρέπει να είναι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ειδικών αναπτυξιακών προγραμμάτων με ιεραρχημένες και στοχευμένες παρεμβάσεις με έμφαση στις περιοχές των ενεργειακών Δήμων για την απόκτηση σημαντικών έργων υποδομής, προστασίας περιβάλλοντος και βελτίωσης της ποιότητας ζωής και προώθησης της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, έτσι ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές συνέπειες από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ και να προετοιμάζουν τις περιοχές δραστηριοποίησης της ΔΕΗ για την ομαλή μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο.
4. Βασικό μέλημα θα πρέπει να είναι η ορθολογικότερη και αποτελεσματικότερη
αξιοποίηση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης για τη μέγιστη ωφέλεια του τόπου μας
Θέματα προς ψήφιση από το Περιφερειακό συμβούλιο
- Δέσμευση των πόρων που προορίζονται για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος ΜΟΝΟ στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας, περιοχή Μεγαλόπολης και Δήμου Γορτυνίας, με την λιγνιτική επιβάρυνση.
-Να υπάρξει ψήφισμα με το οποίο θα συμπαραστεκόμαστε στους ενεργειακούς Δήμους και στην προσπάθεια τους να επιλύσουν τα μεγάλα προβλήματα που καθημερινά βιώνουν από την εκμετάλλευση του λιγνίτη. Ταυτόχρονα κατοχύρωση του «Τέλους Εξόρυξης Λιγνίτη» και απόδοσής του από την ΔΕΗ στους ενεργειακούς Δήμους σε αντιστοίχηση με το «Λατομικό Τέλος»
-Ν’ αυξηθεί σε 1,2% από 0,4% το Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών Παραγωγής Ρεύματος.
-Να απαιτηθεί η κατοχύρωση της απόδοσης, των «άγονων»,μετά την αποκατάσταση τους, καθώς και των εγκαταλειμμένων κτηριακών εγκαταστάσεων της ΔΕΗ, στις τοπικές κοινωνίες, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν το συνολικό σχεδιασμό για τις περιβαλλοντικές αποκαταστάσεις, την μέγιστη αξιοποίηση τους και τα έργα υποδομής.
-Τον από κοινού σχεδιασμό και την εκπόνηση σαφούς μακροπρόθεσμου στρατηγικού πλάνου, όσον αφορά την μετάβαση από την λιγνιτική περίοδο , στην μεταλιγνιτική που ήδη έχει αρχίσει και τις παρεμβάσεις που απαιτούνται, με τον Δήμο Μεγαλόπολης ,ως ενεργειακό δήμο ,αλλά και τον δήμο Γορτυνίας για τις πλητώμενες περιοχές του, ώστε η Αρκαδία να μη μείνει πίσω σε ένα τόσο καίριο και σημαντικό πρόβλημα, την στιγμή μάλιστα που ήδη οι υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες μειώνονται δραματικά και η ΔΕΗ ΑΕ ζητά νέα καύσιμα.
-Η οποιαδήποτε απόφαση-πρόταση του Π.Σ. , να παρθεί μόνο κατόπιν διαβούλευσης, με τους δυο δήμους και ως τέτοια να εισαχθεί για συζήτηση, σε νέα συνεδρίαση.
Η σαφής διακήρυξη του Καλλικράτη πως «οι Δήμοι αποκτούν δομή και οργάνωση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων υποδομής, ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος και είναι έτοιμοι για τη σύνταξη και τη διαχείριση του Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΑΠ) της τέταρτης Προγραμματικής Περιόδου» πρέπει να εφαρμοστεί και στην πράξη.
Εξάλλου οι καταγγελίες για λανθασμένες επιλογές στην διαχείριση, του 2ου και 3ου Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος αλλά και ο Θεσμός του Καλλικράτη που διακηρύσσει ισχυρούς δήμους επιβάλλει η διαχείριση να γίνεται απ αυτούς. Η εποχή που οι διάφοροι μεσάζοντες κατασπαταλούσαν δημόσιο χρήμα και τελικά αυτό δεν έφτανε ποτέ στην πηγή έχει περάσει ή πρέπει εμείς όσο πιο άμεσα να το αφήσουμε οριστικά στο παρελθόν.
Οι ενεργειακοί δήμοι και οι εκλεγμένοι τοπικοί άρχοντες του κάθε δήμου είναι σε θέση να αποφανθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια ποια είναι τα προβλήματα και οι ανάγκες των ενεργειακών δήμων και σε αυτό το δρόμο η Περιφέρεια αλλά και οι περιφερειακές ενότητες μπορούν να σταθούν αρωγοί σχεδιάζοντας και υλοποιώντας κεντρικά αναπτυξιακά προγράμματα.»
