Κατά τη διάρκεια της 14ης γιορτής της Τσακώνιης μελιτζάνας, που έγινε το Σάββατο στο Λεωνίδιο, μίλησε η γεωπόνος του Δήμου Νότιας Κυνουρίας, Παρθενία Καζαντζόγλου – Αθανασοπούλου, η οποία αναφέρθηκε σε ιστορικά στοιχεία για την Τσακώνικη μελιτζάνα, αλλά και για το σημαντικό ρόλο που θα μπορούσε να παίξει σήμερα για την περιοχή. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ
Ταξιδεύοντας μέσα στην αχλή του Μύθου, θα δούμε με τη φαντασία μας, σε κάποια μεριά της παραλίας του Λεωνιδίου, εδώ κοντά που βρισκόμαστε σήμερα, να ξεβράζεται από τη θάλασσα, μία κιβωτός, με το θεό Διόνυσο βρέφος και τη νεκρή μητέρα του Σεμέλη.
Οι κάτοικοι του τόπου αυτού των χρόνων εκείνων, περιμάζεψαν το μικρό Θεό, ενταφίασαν με τιμές τη νεκρή μητέρα, φιλοξένησαν την Ινώ, την αδελφή της Σεμέλης, που και εκείνη βρέθηκε στον ίδιο Τόπο, όταν ο Δίας της έδωσε την εντολή να αναθρέψει το βρέφος σε μια σπηλιά, το «Άντρο της Ινώς» τότε και « Σπήλαιο του Διονύσου» σήμερα.
Και ο Θεός μεγάλωσε και αγάπησε το Τόπο αυτό, τον προστάτεψε, του χάρισε πλούτο, ευφορία μεγίστη, σπανιότητα γης και αγάπη, πολλή αγάπη, για να δείξει με τον τρόπο αυτό, την ευγνωμοσύνη του προς το Λαό της Χώρας αυτής που τον φιλοξένησε και τον ανάθρεψε, σαν ανταμοιβή της καλοσύνης του προς αυτόν.
Συνεννοήθηκε:
Με την Χλωρίδα τη θεά της Βλάστησης και με τις Ώρες, τις κόρες του Δία και της Θέμιδας, ώστε να δίνουν ευημερία και να ρυθμίζουν αρμονικά τις Εποχές της βλάστησης.
Με το Ζέφυρο, το γλυκό άνεμο, να φέρνει την ανοιξιάτικη βροχή.
Με τη θεά της Σελήνης την Άρτεμη, να δροσίζει τα φυτά τη νύκτα με την πάχνη της.
Με το Θεό του Ήλιου τον Απόλλωνα, να λούζει με τις ηλιαχτίδες του τους αγρούς του τόπου αυτού.
Με το Δία, για να στέλνει από τον Όλυμπο τις βροντές και αστραπές του, μαζί με τη βροχή να δροσίζει τις καλλιέργειες τους, όταν οι νύμφες δεν πρόφταιναν.
Με τη θεά της Γεωργίας Δήμητρα, να ωριμάζει τους καρπούς της γης και με την Περσεφόνη, να ρυθμίζει τέλεια το μυθικό ετήσιο κύκλο της ζωής και του θανάτου των φυτών, για την απόλυτη αρμονία.
Με τους Σειληνούς και τους Σατύρους του, μοίρασε χαρά και ευδαιμονία.
Προίκισε τους κατοίκους, με εργατικότητα σπάνια, με περισσή αγάπη και φροντίδα για τη γη που ζούσαν και καλλιεργούσαν.
Τους δώρισε την Άμπελο και τους δίδαξε την καλλιέργειά της. Ο Παυσανίας μας αναφέρει ότι η περιοχή, ήταν ένας καταπράσινος παράδεισος, γεμάτος αμπέλια και ονομαζόταν «Κήπος του Διονύσου», προς τιμήν του Θεού.
Τους χάρισε επίσης τη συκιά, την καρυδιά, την αχλαδιά.
Πέρασαν τα χρόνια και ο Θεός δεν ξέχασε ποτέ τη γη και τους κατοίκους της, εξακολούθησε και εξακολουθεί να τους προστατεύει, χαρίζοντάς τους κάθε φορά καινούργιες καλλιέργειες και καινούργια προϊόντα.
Μία από αυτές είναι και η σημερινή καλλιέργεια της μελιτζάνας, ένα είδος μελιτζάνας, γλυκιάς σαν τον τόπο που παράγεται, αλλιώτικη από τις άλλες, την ΄΄Τσακώνικη Μελιτζάνα΄΄.
Κάπου εδώ, εμπλέκονται ο μύθος με την πραγματικότητα, το χθες με το σήμερα και το αύριο.
Έτσι λοιπόν, έξω από το μύθο και μέσα στην πραγματικότητα, πρέπει να γνωρίσουμε αυτήν την καινούργια αγαπημένη του Θεού Διονύσου.
Η Μελιτζάνα λοιπόν γενικώς , είναι το Σολάνον το εδώδιμον, η επιστημονική της ονομασία είναι Solanum esculentum ή Solanum melongena. Ανήκει στην οικογένεια των Σολανιδών ή Solanaceae, μαζί με τη τομάτα, πατάτα, πιπεριά, στύφνο, αγριοτομάτα, ντατούρα κ.λ.π.
Οι Άγγλοι την ονομάζουν eggplant, δηλαδή «το φυτό με τα αυγά». Αναφέρονται δε σε μικρόκαρπη μελιτζάνα, με άσπρους σαν αυγά, κρεμαστούς καρπούς, από τα κλαδιά της, σαν τις πρώτες ποικιλίες που εκαλλιεργούντο στην Κίνα.
Οι Ισπανοί τον 16ο αιώνα, ονομάζουν τις μελιτζάνες berengenas, δηλαδή « Μήλα της Αγάπης » . Την ίδια περίοδο, βοτανολόγοι από την Βόρεια Ευρώπη, ένα είδος το ονομάζουν Mala insana, δηλαδή «Μήλο των Τρελών» και αυτό διότι, αν και λάθος, πίστευαν ότι όποιος τις έτρωγε, θα παραφρονούσε. Αυτό όμως φωτογραφίζει ένα άλλο φυτό τη Ντατούρα, η οποία είναι παραισθησιογόνος πράγματι και ανήκει στην ίδια οικογένεια.
Στην Μεσαιωνική Ευρώπη, της προσέδιδαν αφροδισιακές ιδιότητες και την ονόμαζαν «Φίλτρο της Αγάπης».
Η μελιτζάνα είναι ιθαγενές φυτό της Ινδίας. Από αρχαία σανσκριτικά κείμενα, φαίνεται ότι εμφανίστηκε στις περιοχές της Νότιας Ινδίας 2000 χρόνια Π.Χ.
Οι Ινδοί την χρησιμοποίησαν στη διατροφή τους, χωρίς να την καλλιεργούν συστηματικά. Γραπτή μαρτυρία συστηματικής καλλιέργειας της μελιτζάνας γίνεται σε αρχαία κινέζικη αγροτική πραγματεία το 544 Π.Χ.. Εκτός από την Ινδία και την Κίνα, εκαλλιεργείτο και σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Ασίας.
Στον Αραβικό κόσμο, ήταν γνωστή από τους αρχαίους άραβες γιατρούς, οι οποίοι χορηγούσαν τη μελιτζάνα σαν φάρμακο για παθήσεις του στομάχου. Υπάρχουν γραπτά στοιχεία σε αραβικά αρχεία του 9ου , 10ου και 12ου αιώνα. Στις δε αραβικές χώρες της βορείου Αφρικής υπάρχουν πολυάριθμα ονόματα για διάφορα είδη μελιτζάνας.
Στην Ευρώπη, κατ΄άλλους ήρθε από τους άραβες και διαδόθηκε, κατ΄ άλλους από τους Ιταλούς τον 14ο αιώνα Μ.Χ.
Πρωτοκαλλιεργήθηκε σαν διακοσμητικό φυτό, όμως από τον 18ο αιώνα, άρχισε να χρησιμοποιείται στη μαγειρική και από τότε συγκαταλέγεται στα αγαπημένα καλοκαιρινά λαχανικά.
Άργησε τόσο, λόγω της πικρής γεύσης των καρπών των πρώτων μακρινών προγόνων ποικιλιών που ήλθαν στην Ευρώπη, αργότερα δε το πρόβλημα αμβλύνθηκε, αφού εμφανίστηκαν ποικιλίες λιγότερο πικρές.
Στην Ελλάδα άρχισε να καλλιεργείται τον 12ο – 13ο αιώνα. Ανατρέχοντας στην αρχαιότητα και στα γραπτά αρχαία κείμενα, βλέπουμε να μην αναφέρεται η μελιτζάνα. Όμως τόσο ο Διοσκουρίδης, όσο και ο Θεόφραστος και οι δύο μεγάλοι ιατροί, φαρμακοποιοί και βοτανολόγοι αναφέρονται, ο μεν πρώτος στο Στρύχνο τον Κηπαίον, ο δε δεύτερος στο Στρύχνο τον Εδώδιμον και εννοούν και οι δύο το ίδιο φυτό, που είναι ο σημερινός Στύφνος, ο οποίος ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη μελιτζάνα. Η αναφορά αυτή γίνεται, διότι το συγκεκριμένο φυτό είναι βότανο με εξαιρετικά χρήσιμες φαρμακευτικές ιδιότητες, είναι δε πολλοί εκείνοι που το εμπλέκουν με τη μελιτζάνα.
Στην Κυνουρία, αναφέρεται ο Στρύχνος του Αλικακάβου με την κοινή ονομασία Κερασούλια, αλλά δεν έχει σχέση με τη μελιτζάνα, αν και ανήκει στην ίδια οικογένεια.
Έγγραφες μαρτυρίες καλλιέργειας μελιτζάνας για την περιοχή του Λεωνιδίου, δεν υπάρχουν, όμως προφορικές μαρτυρίες δείχνουν να καλλιεργείται τουλάχιστον από τον 18ο αιώνα, συστηματικά δε από το τέλος του 19ου αιώνα.
Στην Κεντρική Λαχαναγορά Αθηνών μπήκε μετά το 1947. Η μεταφορά τότε γινόταν με καΐκια και η συσκευασία μέσα σε σακιά.
Σύμφωνα με γραπτή μαρτυρία καθ΄υπαγόρευση από τον αείμνηστο πρόεδρο του τότε Συνεταιρισμού, Σαρρή Τριαντάφυλλο, προς τον Κο Κωνσταντίνο Τροχάνη, δημοτικό υπάλληλο του Δ. Λεωνιδίου, τον Ιούλιο του 1949 η Τσακώνικη μελιτζάνα , είχε τη χαμηλότερη τιμή στην αγορά, με πρώτη τη Συριανή και κατόπιν την Αργείτικη. Αυτό ενδεχομένως να είχε να κάνει με την πολύ κακή συσκευασία και συντήρηση της.
Είναι ο πρώτος Λεωνιδιώτης, ο οποίος σκέφτηκε να αναδείξει την ποιότητά της, να κάνει καλύτερη τη συσκευασία της, συσκευάζοντάς την μέσα σε τελάρα και κιβώτια από το 1949, καθώς και να διαφημίσει το προϊόν, μέσω ραδιοφώνου εκτινάσσοντας την τιμή της πέντε φορές υψηλότερα από πριν, αλλά και φέροντάς την στην πρώτη θέση στην αγορά.
Το 1951 με την βοήθεια και τη δωρεά προϊόντος, από μέρους των συμπατριωτών του, κάνει την πρώτη εξαγωγή στην Αγγλία, με εξαιρετικά αποτελέσματα, και ακολουθεί διαφήμιση σε 12 ευρωπαϊκά κανάλια.
Βλέποντας το επιτυχημένο εγχείρημα παράγοντες του Υπουργείου, της ΑΤΕ και της ΑΓΡΕΞ, του υποσχέθηκαν ένα συσκευαστήριο, που ποτέ δεν έφθασε στο Λεωνίδιο. Διότι, ενώ είχε αρχίσει η φόρτωσή του για μεταφορά, δόθηκε εντολή, κατά δήλωσή του πάντα, και αυτό φορτώθηκε για την Κρήτη.
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται αξιόλογες ποικιλίες και υβρίδια, με καρπούς που χαρακτηρίζονται κυρίως από πικρή γεύση, εκτός από τη λευκή της Σαντορίνης και τη Τσακώνικη Λεωνιδίου, που είναι γλυκές στη γεύση, η τελευταία δε ξεχωρίζει από όλες τις άλλες και για τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της.
Η Τσακώνικη Λεωνιδίου, είναι η καινούργια αγαπημένη του Διονύσου, όχι όμως άδικα. Σαν φυτό, δεν διαφέρει από τις άλλες. Η διαφορά της είναι στον καρπό, ο οποίος έχει χρώμα ανοικτό μοβ με άσπρες γραμμές, είναι κυλινδρικός, μακρόστενος και με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που τον κάνει να ξεχωρίζει, τη γλυκιά του γεύση.
Φαίνεται να έχει προέλθει από φυσική μεταλλαγή της Αργείτικης μελιτζάνας, η οποία εκαλλιεργείτο και στο Λεωνίδιο, αλλά τα πλούσια και ξεχωριστά στοιχεία του εδάφους, το μικροκλίμα της περιοχής, και τα ιδιαίτερα σταθερά γενετικά χαρακτηριστικά της, είναι εκείνα που της έδωσαν την ξεχωριστή γλυκιά γεύση και την ανέβασαν στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου, έναντι των άλλων ποικιλιών.
Αυτή η ιδιαιτερότητά της ήταν η αιτία, ώστε στις 16 Δεκεμβρίου του 1993, μετά από συντονισμένες ενέργειες της Δ/νσης Γεωργίας Αρκαδίας, του Γ.Γ.Α. Λεωνιδίου, του Γεωργικού Πιστωτικού Συνεταιρισμού Λεωνιδίου «Ο Άγιος Λεωνίδας» και του Δ. Λεωνιδίου, να αναγνωρισθεί από το Υπουργείο Γεωργίας ως Προϊόν Π.Ο.Π., δηλαδή Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, με την ονομασία «Τσακώνικη Μελιτζάνα Λεωνιδίου».
Το Μάρτιο του 1996 αποφασίσθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η αναγνώριση της ως Π.Ο.Π. με όλα εκείνα τα οφέλη που προκύπτουν από μια τέτοια Απόφαση για τους παραγωγούς της περιοχής.
Παράλληλα με την κατάταξή της στην κατηγορία Π.Ο.Π., έγινε και η γενετική της ταυτοποίηση με καταχώρησή της στην Τράπεζα Γενετικού Υλικού. Συνταξίδεψε με τραίνο σε όλη την Ευρώπη μαζί με τα πρώτα προϊόντα Π.Ο.Π. και περιμένει από τους παραγωγούς της περιοχής της την ανάλογη αξιοποίησή της.
Κλείνοντας το κεφάλαιο της μελιτζάνας ως φυτό, δεν πρέπει να παραλείψουμε και τα οφέλη που προκύπτουν από την κατανάλωσή των καρπών της.
Και τα οφέλη είναι πολλά και σοβαρά για την υγεία του ανθρώπου.
Περιέχει 90% νερό, 2,5% διαιτητικές ίνες, βιταμίνες Β1, Β3 και Β6 ιχνοστοιχεία Μn, K, Mg, Cu, & Ca, καθώς και Φυλλικό οξύ.
Τον σπουδαιότερο όμως ρόλο παίζουν οι ανθοκυανίνες, που βρίσκονται στο φλοιό του καρπού και δίνουν το χρώμα σάυτόν. Στις διάφορες ποικιλίες της μελιτζάνας έχουν βρεθεί και απομονωθεί 14 ανθοκυανίνες. Στη μελιτζάνα δε, περιέχονται σε μεγαλύτερες ποσότητες από ότι σε άλλους καρπούς. Δρουν στον ανθρώπινο οργανισμό αντιοξειδωτικά και παράλληλα παίζουν καρδιοπροστατευτικό ρόλο.
Η σπουδαιότερη ανθοκυανίνη, η οποία βρίσκεται και σε μεγαλύτερη ποσότητα είναι η νανουσίνη. Από μελέτες που έχουν γίνει καταδεικνύεται ότι : Προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα από τις
ελεύθερες ρίζες οι οποίες δημιουργούνται από διάφορες αιτίες όπως το άγχος, την κακή διατροφή, την υπεριώδη ακτινοβολία, τη μόλυνση της ατμόσφαιρας κ. α.
Έχει την ικανότητα να δεσμεύει το Fe, ο οποίος, όταν είναι πάνω από τα φυσιολογικά όρια στον οργανισμό, προκαλεί την παραγωγή ελευθέρων ριζών και κατά συνέπεια καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκινογενέσεις και βλάβη στις αρθρώσεις στη ρευματική αρθρίτιδα.
Οι διαιτητικές ίνες της βοηθούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματός .
Το Mg που περιέχει, βοηθά στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και δρα εναντίον του στρες των κυττάρων.
Το σύμπλεγμα των βιταμινών Β , βοηθά στην καλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος , αλλά και του εγκεφάλου.
Η μελιτζάνα περιέχει επίσης και το χλωρογενικό οξύ, που είναι ισχυρότατο αντιοξειδωτικό, με αντιμικροβιακή, αντιιική δράση, και ρίχνει την κακή χοληστερίνη.
Όσο λιγότερο μαγειρεμένη είναι, τόσο και πιο υψηλή είναι η προστατευτική της δράση.
Ο συνδυασμός και άλλων ειδών κατά το μαγείρεμα, μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο την προστατευτική της δράση, όπως π.χ. η μελιτζανοσαλάτα, η οποία περιέχει ακόμη σκόρδο, μαϊντανό και ωμό λάδι.
Τελικό συμπέρασμα; Η μελιτζάνα είναι το χρυσό λαχανικό που πρέπει να βρίσκεται συχνά στο τραπέζι μας και κυρίως η Τσακώνικη Λεωνιδίου, η οποία έχει να προσθέσει στον πιο πάνω κατάλογο και τη γλυκιά της γεύση.
Τρώγεται σαν φαγητό, σαν γλυκό και σαν εξαιρετικό τουρσί κατά την περίοδο της νηστείας, αλλά και άλλοτε.
Στον Κόσμο, πρώτη σε παραγωγή έρχεται η Κίνα , δεύτερη η Ινδία και Τρίτη η Τουρκία.
Στην Ευρώπη, πρώτη η Ιταλία, δεύτερη η Ισπανία και Τρίτη η Ελλάδα, με την Κρήτη να παράγει το 50% της παραγωγής μας.
Στο Λεωνίδιο, τα πρώτα χρόνια η καλλιέργεια της μελιτζάνας, καταλάμβανε σχεδόν όλο τον κάμπο, νερά δεν υπήρχαν πολλά και η απόδοση , όπως ήταν φυσικό, ήταν μικρή.
Τα δεδομένα όμως, σιγά - σιγά άλλαξαν, ξεριζώθηκαν δένδρα και έγιναν αγροί ποτιστικοί, οι λιπάνσεις περισσότερες, με κύρια λίπανση την κοπριά από τη μεγάλη κτηνοτροφία της περιοχής, έγινε εκμηχάνιση της καλλιέργειας του εδάφους, έτσι αναδείχθηκαν περισσότερο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού της και η παραγωγή αυξήθηκε.
Στη δεκαετία του 90 εκαλλιεργούντο περίπου 1000 στρέμματα μελιτζάνας, με παραγωγή 6.500 τόνους.
Έκτοτε και μέχρι σήμερα, η καλλιέργειά της μελιτζάνας είχε μία πτωτική πορεία και παρά το γεγονός ότι θα περίμενε κανείς, μετά τα πλεονεκτήματα που απέκτησε, να έχει μια καλύτερη τύχη στην αγορά, αυτό δεν έγινε.
Οι λόγοι γι΄αυτό, έχουν να κάνουν:
Με την απουσία συσκευαστηρίου, οπότε και ο καταναλωτής να μην εμπιστεύεται την προέλευση του προϊόντος που αγοράζει.
Με την αλλαγή του κοινωνικού και του διατροφικού μοντέλου, που οδήγησε αφ΄ενός στην έξοδο της γυναίκας στην εργασία και αφ΄ετέρου στο έτοιμο και πρόχειρο φαγητό.
Με την ερήμωση της υπαίθρου, αφού ακολούθησε η φυγή των νέων προς αναζήτηση μιάς καλύτερης ζωής, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα , να ανατραπεί και η ισορροπία της ηλικιακής σύνθεσης του πληθυσμού της περιοχής.
Σ’ αυτούς τους αβέβαιους και πολύ δύσκολους από οικονομικής απόψεως καιρούς και με την κακή οικονομική κατάσταση που βρίσκεται η Χώρα μας, η Γεωργία μας έχουσα σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα, αντιμετωπίζει οξύτατο ανταγωνισμό.
Πώς φτάσαμε αλήθεια έως εδώ; Τι έφταιξε πραγματικά; Μήπως εγκαταλείψαμε την Γεωργία μας σαν Χώρα και αφήσαμε να χαθούν ευκαιρίες μέσα από τα χέρια μας, χωρίς να τις εκμεταλλευτούμε;
Μήπως ο ευδαιμονισμός των τελευταίων δεκαετιών και ο ωχαδερφισμός μας;
Μήπως βολευτήκαμε με τις επιδοτήσεις και αποσύρσεις προϊόντων χάνοντας έτσι τις παραδοσιακές μας αγορές του εξωτερικού ;
Μήπως το συνεταιριστικό μας κίνημα, περιορίστηκε στις κρατικές επιχορηγήσεις και αποσύρσεις των προϊόντων και έτσι ξέχασε τον ουσιαστικότερο ρόλο του, που έχει να κάνει με την παραγωγή και εμπορία των προϊόντων, κάτω από ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια;
Μήπως οι ξεπερασμένοι μηχανισμοί στήριξης της γεωργίας μας; Μήπως εξακολουθούμε να βλέπουμε τον αγρότη και σήμερα στην πατρίδα μας ,σαν το πιο εξαθλιωμένο εργάτη συμπολίτη μας;
Τι κάναμε αλήθεια από όλα αυτά τα μήπως και ακόμη περισσότερα, για να έχουμε ανταγωνιστική Γεωργία στη Χώρα μας; Πως λοιπόν θα μπορούσε να ξεφύγει από τον Κανόνα και ο μικρός Τόπος μας;
Όμως:
Σήμερα παρά ποτέ είναι επιτακτική ανάγκη να κάνουμε βιώσιμη τη Γεωργία μας, για να ξεκινήσει και πάλι η ανάπτυξη της.
Πρέπει να γίνουμε ξανά αυτάρκεις σε προϊόντα διατροφής , ώστε να πάψουμε να αιμορραγούμε οικονομικά, κάνοντας εισαγωγές τροφίμων της τάξεως των 6,5 δισεκατομμυρίων Ευρώ, όπως γίνεται σήμερα.
Πρέπει να μάθουμε να προτιμάμε τα ελληνικά προϊόντα γιατί είναι καλύτερα
Πρέπει να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο κάθε όπλο, κάθε στοιχείο, κάθε πόρο, κάθε γνώση, κάθε μέσο, που θα μας κάνει ανταγωνιστικούς.
Πρέπει να καταλάβει ο αγρότης ότι είναι επιχειρηματίας σήμερα, να μάθει να ερευνά την αγορά, να προσαρμόζει τα προϊόντα του και να προγραμματίζει την παραγωγή του, σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς και τις ανάγκες και τα γούστα του καταναλωτή.
Να προσφέρει ποιότητα, να μάθει δηλαδή να κάνει καλό Marketing.
Θα πρέπει να μάθουμε να μην καταστρέφουμε το περιβάλλον και τους φυσικούς μας πόρους.
Να χρησιμοποιούμε ορθολογικά τα νερά των πηγών και των γεωτρήσεών μας. Ο επόμενος πόλεμος, θα είναι ο πόλεμος για μια σταγόνα πολύτιμο νερό.
Να κάνουμε ορθολογική χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην παραγωγή βιολογικών προϊόντων και γενικά προϊόντων με ταυτότητα, αφού η πατρίδα μας , προσφέρει ήλιο και μικροκλίματα για την παραγωγή άριστων φρούτων και λαχανικών.
Να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας κάνοντας ειλικρινείς συναλλαγές και προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα κερδίζοντας τις αγορές που χάσαμε αλλά και νέες.
Να αξιοποιήσουμε Εθνικούς πόρους που για χρόνια ήταν σε λήθαργο.
Να συνδυάσουμε Γεωργία και κάποια είδη Τουρισμού που μπορούν να συνδυαστούν, για να φέρουμε τους νέους μας πίσω, για να πάψει ο μαρασμός της υπαίθρου, για να αμβλύνουμε το πρόβλημα της ανεργίας.
Είναι ανάγκη να γίνουν όλα τα πιο πάνω μαζί, για να κάνουμε μια νέα αρχή, ένα νέο ξεκίνημα, να βγούμε από την κρίση σ΄αυτούς τους δύσκολους καιρούς για την Πατρίδα μας.
Τελικά το πολυπόθητο συσκευαστήριο έγινε, έστω και με καθυστέρηση 60 χρόνων, μετά από ενέργειες του σημερινού Προέδρου του Γεωργικού Συνεταιρισμού « Ο Άγιος Λεωνίδας» Κου Τρούμπα Νικολάου, με την ελπίδα ότι, θα βοηθήσει στην αύξηση της καλλιέργειας και της παραγωγής τόσο της Μελιτζάνας, όσο και των άλλων επίσης αξιολογότατων προϊόντων, που παράγει ο Τόπος αυτός, και να ξαναγυρίσει η ευημερία στους κατοίκους του.
Ο Τόπος εδώ αυτός, ο «Κήπος του Διονύσου» του Παυσανία, ο «Σίγουρος Τόπος» του Γέρου του Μωριά, έχει ελπίδες να επιβιώσει, να καλυτερέψει, να ανταγωνιστεί, και αυτό γιατί:
Έχει την Προίκα της εύφορης γης , την εργατικότητα των κατοίκων, την αγάπη για τον τόπο τους, το μεράκι για τη παραγωγή σωστών και ποιοτικών προϊόντων, και κυρίως έχει τη Βασίλισσά του, την «Τσακώνικη Μελιτζάνα Λεωνιδίου», ακριβή αγαπημένη του Ευεργέτη του Θεού Διόνυσου.
