Η καταδίκη της επιχειρηματικότητας

Γράφει ο Παναγιώτης Καρβελάς

Για δεύτερη συνεχή χρονιά η Ελλάδα βυθίζεται στην οικονομική κρίση δέσμια της Τρόικας, του ΔΝΤ και του Μνημονίου. Η οικονομική κατάσταση ...
επιδεινώνεται συνεχώς και το δημοσιονομικό έλλειμμα, παρά τις συνεχείς περικοπές, αναμένεται να φτάσει φέτος ή ακόμα και να ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ (15,4% το 2009 και 10,6% το 2010) ενώ το δημόσιο χρέος το 144,9% του ΑΕΠ. Οι εφαρμοζόμενες πολιτικές λειτουργούν ανασταλτικά στην οικονομική ανάπτυξη και τα οικονομικά μέτρα πνίγουν και εξαφανίζουν κάθε οικονομική δραστηριότητα. 

Βασικές αιτίες της σημερινής δημοσιονομικής κατάστασης είναι η γιγάντωση του δημοσίου τομέα, η κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος σε μη ανταποδοτικές πολιτικές, η έλλειψη μηχανισμών ελέγχου και ποινών, η παραοικονομία, η φοροδιαφυγή, η διαφθορά, το πολύπλοκο και συνεχώς μεταβαλλόμενο φορολογικό σύστημα, η υπερφορολόγηση και η γραφειοκρατία, που παρακωλύουν την ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και επενδύσεων.

Τα δυο τελευταία χρόνια η κυβέρνηση υπέπεσε σε σημαντικά λάθη, ενώ υπέδειξε αδυναμία να αντιμετωπίσει το κατεστημένο πολιτικό-διοικητικό σύστημα, που  δημιουργήθηκε με πελατειακά κριτήρια και τα οργανωμένα συμφέροντα και απέφυγε να προχωρήσει στις ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις, που απαιτούνταν για την έξοδο από τον φαύλο κύκλο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και της μεγέθυνσης του δημοσίου χρέους. Προχώρησε μόνο στην επιβολή φορολογικών μέτρων και στην οριζόντια μείωση μισθών και συντάξεων του δημοσίου με αμφίβολα αποτελέσματα.

Αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής είναι η ασφυκτική πίεση που προκλήθηκε στον ιδιωτικό τομέα και η συνεχής εμβάθυνση της ύφεσης. Οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά 17,8% μόνο το τρίτο τρίμηνο του 2011 και κατά 14% περίπου κατά μέσο όρο τον τελευταίο χρόνο. Η βιομηχανική παραγωγή περιορίστηκε κατά 12,3% μόνο τον Οκτώβριο, ο τζίρος στο λιανικό εμπόριο κατά 4,1% μόνο τον Σεπτέμβριο, ενώ ο δείκτης του τζίρου στο χονδρικό εμπόριο το τρίτο τρίμηνο υποχώρησε κατά 10,9%. Ταυτόχρονα οι τράπεζες περιόρισαν δραματικά τη χορήγηση κεφαλαίων στραγγαλίζοντας ακόμα και τις πιο υγιείς επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή 15 δις ευρώ από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ λιμνάζουν και παραμένουν αδιάθετα και η πολιτικοοικονομική κατάσταση ανακόπτει συνεχώς την εισροή κεφαλαίων μέσω ξένων επενδύσεων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ασφυκτιούν από την έλλειψη ρευστότητας, που είναι απολύτως απαραίτητη για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών που θα οδηγήσει στην αναδιάρθρωση του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης. Ο απλός πολίτης βρίσκεται πια εγκλωβισμένος σε μια γκρίζα καθημερινότητα, όπου κυριαρχούν τα χρέη, η ανεργία, το άγχος και η ανασφάλεια.

Με την ύφεση να φτάνει αθροιστικά το 20% του ΑΕΠ για το διάστημα 2008-2012 και έναν στους τέσσερεις εργαζόμενους να είναι άνεργος (25%), η κοινωνία και η οικονομία δεν αντέχουν πια. Η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων μέσω ρηξικέλευθων μεταρρυθμίσεων είναι επιτακτική αλλά αποτελεί μόνο το ένα σκέλος της προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί. Χρειάζεται η υιοθέτηση μιας αποτελεσματικής και ευρείας συναίνεσης αναπτυξιακής πολιτικής, η οποία θα τονώσει την ελληνική οικονομία και μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει σε βιώσιμη ανάπτυξη, που είναι το ζητούμενο.