του Άκη Χουζούρη
Πώς συνδέεται η ανεργία και η ανάπτυξη της Οικονομίας
Οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για το νέο Λύκειο αναφέρουν τις βασικές αρχές που το διέπουν και θέτουν τις βάσεις για τη δημόσια διαβούλευση που ακολουθεί, πριν την κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή των Ελλήνων. Και τα ΕΠΑ.Λ.; Τι γίνεται με το νέο Τεχνολογικό Λύκειο;
Κατ’ αρχήν το πρόβλημα πού εντάσσεται η ύπαρξη των ΕΠ.ΑΛ. στο οικοδόμημα της εκπαίδευσης είναι θεμελιώδους σημασίας. Αν απαντήσουμε στα παρακάτω, τότε θα αρχίσει να διαφαίνεται η σημασία των ΕΠΑ.Λ:
Τι θέλουμε να βγάζουμε από τα ΕΠΑ.Λ.; Ανθρώπους με τεχνικές δεξιότητες –σε ποιο επίπεδο- ή ανθρώπους που έχουν σημαντική «επαφή» - η λέξη δεν είναι τυχαία-με την Τεχνολογία;
Ποια είναι η σχέση μεταξύ του νέου Λυκείου και του νέου ΕΠΑ.Λ.;
Ποιες ανάγκες διαμορφώνουν το ΕΠ.ΑΛ. σε σχέση με την Τριτοβάθμια εκπαίδευση- ΑΕΙ και ΑΤΕΙ- και την οικονομία-Δημόσια και Ιδιωτική- κατευθύνοντάς το προς κάποιο μοντέλο ανάπτυξης;
Αυτά τα τρία θέματα εμπλέκουν όλα τα θέματα της εκπαίδευσης από τη Διοίκηση έως τις εξαγγελίες για τα Πειραματικά-Πρότυπα σχολεία και τις συγχωνεύσεις, μέχρι και τις παγιωμένες αντιλήψεις της κοινωνίας που με οικονομικά και ταξικά κριτήρια «αναπλάθουν» οποιαδήποτε προσπάθεια νομοθετικής πρωτοβουλίας. Από εδώ και πέρα οι απόψεις που καταγράφονται είναι καθαρά προσωπικές.
Το νέο Τεχνολογικό Λύκειο πρέπει να είναι μέρος του νέου Λυκείου. Οι μαθητές του Τεχνολογικού θα σπουδάσουν σε θέματα τεχνολογίας, οπότε τα μαθήματα επιλογής πρέπει να στοχεύουν προς εκείνη την κατεύθυνση. Η σημερινή Τεχνολογική κατεύθυνση αναβαθμίζεται μόνο όταν οι μαθητές της έχουν έρθει σε «επαφή» με την τεχνολογία από μικρή ηλικία. Η Τεχνολογική εκπαίδευση πρέπει να ακολουθεί την ίδια λογική με αυτή των Πειραματικών-Προτύπων σχολείων. Δηλαδή σε κάθε περιοχή που έχει ΑΤΕΙ ή άλλες σχολές Τεχνολογίας και Επιστήμης( όπως για παράδειγμα Πολυτεχνεία ή Οικονομικές σχολές), θα πρέπει να υπάρχει δομή Δημοτικού – Γυμνασίου και Λυκείου με μαθητές που σπουδάσουν εντέλει την Τεχνολογία.
Αν συμφωνούμε με την παραπάνω θέση για το νέο Τεχνολογικό Λύκειο, τότε μπορούμε να απαντήσουμε και στα παραπάνω 3 ερωτήματα:
Θέλουμε να αποφοιτούν μαθητές με σημαντική «επαφή» με την Τεχνολογία. Η Τεχνολογία συνεχώς αλλάζει και διευρύνεται, αποτελεί βασική γνώση ζωής και από την άλλη μεριά η αρχική και συνεχιζόμενη κατάρτιση και ειδίκευση δεν είναι «δουλειά» του Λυκείου, αλλά άλλων δομών της δια βίου μάθησης.
Το νέο Λύκειο και το νέο Τεχνολογικό Λύκειο πρέπει να έχει στη ζήτηση των μαθητών την αναλογία 3-7, δηλαδή την άμεση αναστροφή αυτού που ζούμε σήμερα. Στη σημερινή Θετική και Θεωρητική κατεύθυνση πρέπει να πηγαίνουν 3 από τα 10 παιδιά, ενώ στην Τεχνολογική – Επιστημονική κατεύθυνση τα 7 παιδιά από τα 10 που τελειώνουν το Γυμνάσιο.
Οι ανάγκες της επαναδιαμόρφωσης του χάρτη της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ελλάδας, προς την κατεύθυνση πτυχίων με ουσιαστικό επαγγελματικό περιεχόμενο, μας αναγκάζουν να αναθεωρήσουμε μέχρι και το χαρακτήρα ορισμένων σχολών. Το ενιαίο Εθνικό απολυτήριο με τα 4 μαθήματα και το ένα επιλογής, που θα έχουν συντελεστές βαρύτητας ανάλογα με τις επιλογές του τριτοβάθμιου ιδρύματος, δίνουν τη δυνατότητα στα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ να επιλέγουν τους μαθητές με τη μεγαλύτερη επαφή και γενικές γνώσεις συγκεκριμένης περιοχής μέρους του επαγγέλματος. Για παράδειγμα οι Μαθηματικές σχολές δεν είναι μόνο καθηγητικές σχολές πλέον αλλά και επαγγελμάτων στατιστικής, λογιστικής ή άλλου επαγγέλματος. Το ερώτημα λοιπόν επανακαθορίζεται. Τι θέλουμε από τους υποψήφιους μαθητές να γνωρίζουν, όταν μπαίνουν στο Μαθηματικό;
Το αποτέλεσμα αυτής της «επανεθεμελίωσης» της εκπαίδευσης μέσω της διαμόρφωσης νέου Τεχνολογικού Λυκείου θα φέρει την κοινωνία μπροστά στις νέες εξελίξεις παγκοσμίως. Οι νέοι πλέον θα έχουν τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις που θα είναι βιωματικές και θα έχουν ένα επιπλέον όπλο στα μάχη επιβίωσης που θα δώσουν τα επόμενα χρόνια με τους άλλους νέους των υπολοίπων χωρών της Ενιαίας Ευρώπης στον ενιαίο χάρτη της εκπαίδευσης.
Προτείνω εν κατακλείδι το νομοσχέδιο της κυβέρνησης να έχει τίτλο «Γενική – Τεχνολογική εκπαίδευση και αναμόρφωση της Παιδείας». Να θέτει τους όρους για τη Θετική και Θεωρητική εκπαίδευση στα Γενικά Λύκεια, την Επιστημονική και Τεχνολογική κατεύθυνση στα Τεχνολογικά Λύκεια. Κάθε σχολείο να μπορεί να φιλοξενεί όλες τις κατευθύνσεις με αυστηρούς όρους λειτουργίας (για παράδειγμα αριθμός μαθητών, εργαστήρια, χώροι). Η κατάρτιση είναι δουλειά της δια βίου μάθησης και η Τριτοβάθμια εκπαίδευση να προσανατολιστεί στο να δίνει επιπλέον μόρια σε ανθρώπους που έχουν «αληθινά» προσόντα.
Παράλληλα θα αναμορφωθεί η παλιά συντηρητική αντίληψη για την τεχνολογία στην Ελληνική κοινωνία και θα δώσει ώθηση στην Οικονομία της χώρας, αφού θα έχει επιτέλους «μεσαία» στελέχη που μπορούν να στελεχώσουν με βάση τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους τις επιχειρήσεις και τις υπηρεσίες, Δημόσιες και Ιδιωτικές, και θα υποχωρεί σταδιακά η ανειδίκευση, η ημιμάθεια και η υψηλή ανεργία στη νέα γενιά.
Ιωάννης Χουζούρης
